Αθαμανία/Αθαµάνες/Αργιθέα

 

 Ο Αθάµας ήταν βασιλιάς του Ορχοµενού (1330 π.Χ.), αργότερα εξόριστος, κατέφυγε στην ορεινή περιοχή της νότιας Πίνδου, η οποία από τότε, παίρνοντας και το όνοµά του, είναι γνωστή ως Αθαµανικά Όρη (σλαβ. Τζουµέρκα). Νυµφεύθηκε τη Θεµιστώ, θυγατέρα του Λαπίθη τοπικού άρχοντα Υψέως και της Κρέουσας, και ίδρυσε (1300 π. Χ.) το νέο βασίλειό του της Αθαµανίας, το οποίο περιλάµβανε τη σηµερινή Αγιθέα και το ανατολικό τµήµα της σηµερινής ΠΕ Άρτας (π.χ. Κοινότητα Αθαµανίου Άρτας). Σύµφωνα µε τον Θουκυδίδη και τον Στράβωνα οι απόγονοι του Αθάµαντα, οι Αθαµάνες ,ως Έλληνες, ανέπτυξαν τον ελληνικό πολιτισµό τους. Η ελληνικότητα των Αθαµάνων επιβεβαιώνεται από τον Πλάτωνα: «Οι του Aθάµαντος έκγονοι οίας θυσiας θύουσιν Έλληνες όντες» (Πλάτωνος Μίνως 315c). Η ελληνική καταγωγή τους µαρτυρείται από τα γνωστά τοπωνύµια της Αθαµανίας: Αθήναιον, Αιθοπία, Άκανθος, Αργιθέα, Ηράκλεια, Θεοδωρία, Κραννών, Τετραφυλία, από τα θρησκευτικά έθιµά τους, τα ανθρωπωνύµια και τις επιγραφές των νοµισµάτων της, που είναι όλα ελληνικά. Οι Αθαµάνες ήταν λαός κατ’ εξοχήν ποιµενικός. Η συνέχεια της βασιλικής δυναστείας των Αθαµάνων διήρκεσε έως το 167 π.Χ., έτος κατά το οποίο οι Ρωµαίοι υπέταξαν την Αθαµανία. Με βάση τις απόψεις του περιηγητή Friedrich Staehlin η σηµαντικότερη πόλη των Αθαµάνων, η πρωτεύουσά τους Αργεθία ή Αργιθέα, βρίσκεται στη θέση «Ελληνικά», ανάµεσα στα σηµερινά χωριά Αργιθέα και Θερινό. (βλέπε: Staehlin Fr., Das hel-lenische Thessalien, Verlag Engelhorns Nachf. In Stuttgart 1924. [Η αρχαία Θεσσαλία, Εκδ. Αφοί Κυριακίδη, µ.τ.φρ. Γ. Παπασωτηρίου, Αν. Θανοπούλου, Επιµ. Θεόδ. Νηµάς, Θεσσαλονίκη 2008, σς 230, 262]. Η ετυµολογία της Αργθέας>αργή=καθαρή +θέα είναι γνωστή. Με βάση, όµως, την ιστορική γραπτή και προφορική παράδοση η ονοµασία της Αργιθέας προήλθε από τον Αθαµανίδη βασιλιά Αργίθεο (230 π.Χ.). Από τον, επίσης, Αθαµανίδη βασιλιά Θεόδωρο (232 π.Χ.) ονοµάσθηκε η πόλη Θεοδωρία (σηµ. Θοδώριανα Άρτας) και η πόλη Σελιπιανά (σηµ. Καταφύλλι Αργιθέας) ονοµάσθηκε από τον τελευταίο Αθαµανίδη βασιλιά Σέλιπο (178 π.Χ.) πριν την κατάλυση του βασιλείου της Αθαµανίας από τους Ρωµαίους (167 π.Χ.).

11

 Η σύγχρονη Αργιθέα περιλαµβάνει τα εξής είκοσι (20) χωριά, τα οποία αποτελούν τον ∆ήµο Αργιθέας: Ανθηρό (Μπουκοβίτσα), Αργιθέα (Κνίσοβο), Αργύριο, Βλάσιο, Βραγκιανά, ∆ροσάτο (Μεζήλο), Ελληνικά (Μαρτεντσικό), Θερινό (Γλογοβίτσα), Καλή Κώµη (Μολεντζικό), Καρυά (Τριζόλο), Καταφύλλι (Σελιπιανά), Κουµπουριανά, Λεοντίτο, Μάραθος (Αραχωβίτσα), Μεσοβούνιο, Πετρίλο, Πετροχώριο (Σπυρέλο), Πετρωτό (Λιάσκοβο), Στεφανιάδα, Φουντωτό (Κοµπλέσιο). Τα χωριά της Αργιθέας είναι εγκατεσπαρµένα ως αετοφωλιές στις πλαγιές των βουνών των Αγράφων της Πίνδου µε τις άγριες φυσικές οµορφιές τους, µε τους κατοίκους τους, κυρίως γεωργοκτηνοτρόφους, µε τα ευγενικά αισθήµατα, την παροιµιώδη φιλοξενία και την πατριωτική συνείδηση των αδούλωτων και καρτερικών Αργιθεατών.